Çay fiyatlarının ilerleyen dönemde hangi seviyelerde olacağı büyük merak konusu olurken Tarım Mühendisi Gazi Kutlu’dan beklenen açıklama geldi. Uzman isim tahminlerini paylaştı. İşte konuya ilişkin detaylar…
En önemli üretim alanlarından biri olan çay üretiminin yanı sıra çay fiyatlarının ilerleyen dönemde ne seviyelerde olacağı hem üretici için hem satıcı için hem de alıcılar için merak konusu. Öte yandan enflasyonun gidişatı, ekonomik kriz ve zam furyaları endişeye yol açarken Tarım Mühendisi Gazi Kutlu, bir çok insanın aklında bulunan soru işaretine yanıt verdi. Peki çay fiyatları ne kadar olacak?
Tarım mühendisi Gazi Kutlu, bu yıl yaş çay alım fiyatının 16,5 lira olması gerektiğini tahmin etti. Kutlu, ziraat odalarının talep ettiği 25 liralık fiyatın ise ÇAYKUR'a 5 milyar 250 milyon lira maliyet getireceğini söyledi.
HERKES MERAKLA FİYATLARI BEKLİYOR
Kutlu, 10 Haber'de yer alan köşe yazısında, geçen yıl yaş çay alım fiyatının 3 Mayıs tarihinde açıklandığını ve bir önceki yıla göre %64,2 oranında artırıldığını hatırlattı. Bu yıl seçim olmadığı için fiyatların ne olacağını herkesin merakla beklediğini kaydeden Kutlu, 2020, 2021 ve 2022 yılında açıklanan çay fiyatlarının ortalama ton başına 453 dolar olduğunu, 2023 yılında ise bu rakamın 565 dolara yükseldiğini belirtti.
Dolar bazında bir önceki yıla göre 131 dolarlık artış olduğunu dile getiren Kutlu, geçen yılın fiyatlarını dikkate aldığında bu yıl için yaş çay alım fiyatının 50 kuruş prim dahil 18,5 lira olması gerektiğini düşündüğünü ifade etti.
Ancak bu yıl hem ekonominin kötü olması hem de enflasyonun dizginlenmesi açısından yaş çay alım fiyatının 16 lira artı 50 kuruş primle 16,5 lira olacağını tahmin ettiğini belirten Kutlu, "Her 5 kilo yaş çaydan 1 kilo kuru çay elde ediliyor. Eğer fiyat 16 lira olursa 1 kilo kuru çay maliyeti 80 lira, 18 lira olursa 90 lira, 25 lira olursa 125 lira olacaktır. Bu fiyat farklıları tüketiciye bir kilo çayın 160 lira ile 250 lira arasında değişen bir fiyatla ulaşması demek" dedi.
TABAN FİYAT UYGULAMASI ŞART
Kutlu, bölgenin ana gelir kalemi olan çay için üretimin sürekliliği ve üreticinin korunması için taban fiyat uygulamasına geçilmesi gerektiğini vurguladı. Çünkü ÇAYKUR ne fiyat açıklarsa açıklasın özel firmalar hep altında bir alım fiyatı uyguladığını kaydeden Kutlu, "Rekabetin sağlanamadığı yerde kurallar üreticiyi ve tüketiciyi korur" dedi.
ÇAY ÜRETİMİ ARTMALI, KAÇAK ÇAYLA MÜCADELE GÜÇLENDİRİLMELİ
Çay üretiminin artırılması gerektiğini de ifade eden Kutlu, artık 1,4 milyon üretim bandında kaldıklarını ve üretimin yetmediği için ithalat yapmak zorunda kaldıklarını söyledi. Türkiye'nin 2006 yılından beri çay ithal eden bir ülke olduğunu hatırlatan Kutlu, son 19 senede çay ithalatına 475 milyon dolar ödendiğini belirtti.
Kaçak çayın da ülkemizde önemli ve önü alınmayan bir sorun olmaya devam ettiğini vurgulayan Kutlu, ÇAYKUR'un raporlarında belirttiği gibi kaçak çay girişinin engellenmesi için gerekli adımların kararlılıkla atılması gerektiğini söyledi.
ÇAY PRİMİ ARTIRILMALI
2011-2015 yılları arasında kilo başına 20 kuruş, 2016-2023 yılları arasında 30 kuruş prim verildiğini de hatırlatan Kutlu, son sekiz yıldır yaş çayda prim artırılmadığını söyledi. Artık primin artırılmasının zamanının geldiğini de geçerken Kutlu, "Son söz tüketicimize; belli ki zamlar kaçınılmaz, siz en iyisi kendinize bir bardak çay doldurup şimdilik keyfini çıkarın" dedi.
