Altın ve döviz alımlarında kambiyo işlem vergisi artıırldı! Kambiyo nedir? Kambiyo vergisi nasıl hesaplanır? sorularının yanıtları sosyal medyada araştırılıyor. Corona virüs (koronavirüs) salgın hastalığının ekonomik etkilerini en aza indirme amacıyla kaynak sağlamak üzere, bankaların çıkardığı ve vergisi düşük olduğu için daha çok mevduat yerine tercih edilen finansman bonoları ile döviz ve altın alımında alınan vergiler yükseltildi. Yani bundan böyle bankadan 1000 dolar alan biri, 10 dolar vergi ödeyecek. İşte detaylar...
'Kambiyo muamele vergisi nedir?', 'Binde 2 kambiyo vergisi hesaplama nasıl yapılır?'; 'Kambiyo nedir?' sorularının yanıtlarını haberimizde aktardık. Altın ve döviz alımlarında vergi yükseldi. Yeni karar göre, finansman bonosundan alınan yüzde 10 düzeyindeki vergi yüzde 15'e çıkarılarak, mevduatın vergisi ile eşitlendi. Döviz ve altın alım satımında uygulanan Banka Sigorta ve Muamele Vergisi de (BSMV) 'binde 2'den 'yüzde 1' düzeyine yükseltildi. Özetlemek gerekirse, 100 dolar alan birisi 1 dolarını devlete vergi olarak verecek. Detayları sizler için derledik...
KAMBİYO NEDİR?
Kambiyo, para ya da para yerine geçen belgelerin değiştirilmesi işlemidir. En genel anlamıyla 'ticari senet' olarak bilinmektedir.
Para yerine geçen ve ödeme aracı olarak kullanılabilen her türlü bono, çek, poliçe ve diğer menkul kıymetler anlamında kambiyo olarak tanımlanabilir. Kelime anlamıyla kambiyo, nakit para veya para yerine geçen her türlü araç ve senetlerin alım ve satımını ifade eder.
Kambiyo iktisat literatüründe 'döviz', 'efektif' anlamlarında da kullanılmaktadır. Kambiyo, kanunen emre yazılı olarak düzenlenen, içerdikleri hak bakımından mutlaka bir para alacağını konu edinen, ekonomik alanda çok işlem ve etki gören önemlerine binaen Türk Ticaret Kanunu'nda özel olarak düzenlenmiştir.
Türk Ticaret Kanunu'nda 'kambiyo senetleri' terimi altında poliçe, emre muharrer senet ya da bono ve çek örnek olarak verilmektedir.
KAMBİYO VERGİSİ ARTIRILDI
Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararlarına göre, finansman bonosundan alınan yüzde 10 düzeyindeki vergi yüzde 15'e çıkarıldı. Yeni düzenlemeler ile, finansman bonolarında son dönemde bankaların kısa vadeli finansman bonolarını gittikçe artan bir şekilde mevduata alternatif bir finansman kaynağı olarak kullanması, vergi kaybına neden olduğu gerekçesiyle, bireysel yatırımcıların kısa vadeli mevduattan ve finansman bonolarından elde ettiği faize uygulanan stopaj oranı eşitlenmiş oldu. Kurumsal yatırımcılar için ise finansman bonolarında stopaj oranı yüzde sıfır olarak uygulanmaya devam edecek.
Banka Sigorta Muamele Vergisi'nde ise, altın ve döviz almak isteyenlere, banka, yetkili müessese (döviz büfeleri) ve diğer finansal kuruluşlar tarafından satılan dolar, euro vb yabancı paralar ile yine bankalarda açılan altın mevduat/yatırım hesapları için fiziki olmayan altın satış tutarı üzerinden kambiyo işlem vergisi alınıyor.
Buna karşılık, şu kambiyo işlemlerde ise BSMV sıfır oranında uygulanıyor:
* Bankalar ile yetkili müesseselerin kendi aralarında veya birbirlerine yaptıkları kambiyo satışları,
* Hazine ve Maliye Bakanlığına yapılan kambiyo satışları,
* Döviz kredisinin ödenmesine yönelik olarak, döviz kredisi kullanılan ya da kullanımına aracılık eden banka tarafından kredi borçlusuna yapılan kambiyo satışları,
* Sanayi sicil belgesini haiz işletmelere yapılan kambiyo satışları,
* İhracatçı Birliklerine üye olan ihracatçılara yapılan kambiyo satışları.
KAMBİYO VERGİSİ NASIL HESAPLANIR?
Paranın kullanım karşılığı meydana gelen artı değer üzerinden işlemler gerçekleştirilir. Mesela paranızı bankaya faiz karşılığında yatırdığınız zaman kazanmış olduğunuz faiz üzerinden BSMV hesaplanmaktadır. Toplam tutar üzerinden hesaplanmaz.
BSMV normal şartlarda finansal işlemlerden oluşan kazanç üzerinden hesaplamaları gerekirken yayınlanan 1106 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile döviz satış miktarı üzerinden hesaplamaların yapılacağı açıklandı.
Örneğin 5 liradan 100 dolar satın aldığınızı varsayalım ve Dolar 6 lira olduğu zaman 100 dolarınızı 600 liraya satarsınız. Böylece 100 dolar kazanç elde edersiniz. Normal şartlarda 100 lira üzerinden BSMV verilmesi gerekiyorken yeni düzenleme ile 600 lira üzerinden BSMV ödemeniz gerekir. Bu şekilde bazı problemleri de beraberinde getirebilir. Mesela döviz satışında zarar etseniz bile vergi ödemek zorunda kalacaksınız.
KAMBİYO SENEDİ ÇEŞİTLERİ
Türk Ticaret Kanunu aşağıdaki senetleri kambiyo senedi olarak düzenlemiştir:
* Poliçe ve Bono (Kanunda bazen emre muharrer senet olarak da geçer.)
Çek
* Çek: TTK. m. 730, çekle ilgili olarak poliçeye atıfta bulunmuş olup, diğer özel durumlar için ise özel hükümler içermektedir. Çekle ilgili çek kanunu da mevcuttur.
KAMBİYO SENETLERİNİN NİTELİKLERİ
* Senetlerde mahfuz olan hak, senet ile beraber doğar, senetten önce yoktur.
* Kanunen emre yazılı senetlerdir. Kamu güvenliğini haiz senetlerdir.
* Şekil şartlarına tâbidirler.
